EKOSİSTEMLER (7.SINIF)

TÜR, HABİTAT, POPÜLASYON VE EKOSİSTEM
Doğal çevrede yaşayan canlılar, bu canlıların canlı ve cansız çevre ile etkileşimleri ekoloji adı verilen
bilim dalı tarafından incelenir. Ekoloji alanında çalışan bilim insanları ekolog adını alır.

Ekologlar, canlıları daha iyi anlamak ve tanımlamak amacıyla belirli sınıflandırmalar yapmışlardır.
Canlılar ve çevreleriyle etkileşimlerini anlamak için bu kategorileri öğrenelim.

Birbiri ile çiftleştiğinde üreyebilme yeteneğine sahip bireyler oluşturan, ortak atadan gelen, benzer
özellikleri olan canlılara tür denir. Tür adı latince iki sözcükten oluşur (Felis leo (aslan), Felis tigris(kaplan) vb.).


Fotoğrafları verilen arı da yeşil deniz kaplumbağası da bir canlı türüdür. Bu canlı türlerinin dişi ve
erkek bireyleri çiftleştiğinde üreme yeteneğine sahip bireyler oluşturabilir.

Belirli bir alanda yaşayan, aynı türden bireylerin oluşturduğu topluluk popülasyon adını alır. Örneğin Dalyan’daki yeşil deniz kaplumbağası topluluğu popülasyondur. (Resim:Dalyan sahili / Muğla)

Her canlı türünün doğal olarak yaşamını sürdürebildiği bir yaşam alanı vardır. Bu yaşam alanına
habitat adı verilir. Habitat kavramı her zaman çok geniş alanları ifade etmez. Bir taşın altı, orada yaşayan karınca için habitattır.(Resim:Karınca)

Örneğimiz üzerinden yola çıkarsak yeşil deniz kaplumbağasının habitatı denizlerdir. Deniz suyunun sıcaklığı, mineral ve oksijen oranı gibi cansız faktörler; büyük balıklar, yuvalama alanına yakın tilki, porsuk gibi hayvanlar yeşil deniz kaplumbağasının gelişimini ve yaşam sürecini etkiler. Popülasyonun çevresindeki canlı ve cansız varlıklarla etkileşimi, ekosistem adı verilen birim içerisinde incelenir.

Yaşam alanındaki canlılar birbirleri ve çevrelerindeki cansız nesnelerle etkileşime girerek büyük
ölçüde kendi kendisine yeterli olan ekosistem adı verilen bir ekolojik birim oluştururlar.

Ekosistemdeki insanlar, hayvanlar, bitkiler, mantarlar ve mikroorganizmalar ekosistemin canlı ögelerini oluştururken sıcaklık, ışık miktarı, su, mineraller, toprak, rüzgâr ekosistemin cansız ögelerini oluşturur.

Yeşil deniz kaplumbağası pek çok canlıya ev sahipliği yapan deniz ekosisteminin bir parçasıdır.  (Resim:Deniz ekosistemi)

Büyük ekosistemler çok sayıda küçük ekosistemi barındırabilir.

Yeni öğrendiğimiz kavramları önceki bildiklerimizle birleştirdiğimizde aşağıdaki şema oluşur. (Resim:Atomdan ekosisteme organizasyon şeması)

Şemaya göre; atomlar molekülleri, moleküller hücre organellerini, hücre organelleri hücreyi, hücreler dokuyu, dokular organları, organlar sistemleri, sistemler canlı organizmayı yani türü, aynı türün bireyleri popülasyonu, popülasyonlar ve cansız çevre ekosistemleri oluşturur.




Yorumlar

Yorum Gönder