KUVVETİN ÖLÇÜLMESİ VE (5.SINIF)

KUVVETİN ÖLÇÜLMESİ
➡Günlük yaşantımızda yaptığımız işlerde kuvvet etkisi vardır. Saçlarımızı tarayabilmemiz, dişlerimizi fırçalayabilmemiz, dolap kapağını açıp kapatabilmemiz, bilgisayar tuşlarına basabilmemiz kuvvet etkisiyle gerçekleşir.
➡Yukarıda verdiğimiz örneklerden de yola çıkarak kuvveti tanımlayabiliriz. Duran bir cismi harekete geçirebilen, hareket halindeki bir cismi durdurabilen, cisimlerde şekil değişikliği yapabilen, hareket eden bir cismin yönünü ve süratini değiştirebilen etkiye kuvvet denir.
➡Topa vururken, bisiklet sürerken,musluğu açıp kapatırken, eşyaların yerlerini değiştirirken, elektrik düğmesini açıp kapatırken kuvvet uygularız.
➡Bayrağımızı dalgalandıran, gemilerin suyun üzerinde kalmasını, mıknatısların bazı cisimleri çekmesini, havaya atılan bir cismin yere düğmesini sağlayan kuvvetler doğada var olan kuvvetlerdir.
➡Bazı cisimleri hareket ettirmek için büyük kuvvetlere ihtiyaç duyarız. Bir bebek arabasını itmek kolayken bir otomobili itmek zordur. Elektrik düğmesini açmak için uygulanan kuvvetle, bir çocuğu kaldırmak için uygulanan kuvvet aynı değildir.
➡Kuvvetin büyüklüğü, kuvvetin esnek cisimler üzerindeki etkilerinden faydalanarak ölçülebilir.
Kuvvetin etkisiyle şekil değiştiren ve kuvvetin etkisi ortadan kalktığında eski haline geri dönen cisimlere esnek cisimler denir. Yay, sünger, lastik gibi cisimler, esnek cisimlerdir.

Dinamometre
➡Kuvvet ölçen alet dinamometredir. Dinamometreye kuvvet ölçer de denir. Dinamometrenin içinde sarmal yay vardır. Uygulanan kuvvet yayın uzamasına sebep olur. Kuvvet ne kadar fazla olursa yaydaki uzama da o kadar fazla olur. Yaydaki uzama miktarına göre ölçüm yapılır. Dinamometrelerde, ölçüm yapmak için eşit bölmelendirilmiş ölçüm çubuğu veya gösterge bulunur. Bu göstergelerin her bir bölmesi belirli bir kuvvet değerini ölçer.
➡Dinamometre ile ölçülen kuvvet değerinin birimi Newton (Nivtın) olarak ifade edilir. İngiliz bilim insanı Isaac Newton’ın (Ayzek Nivtın) bilime yaptığı katkılardan dolayı kuvvet birimine Newton denmiştir. Newton N harfi ile gösterilir.
➡Dinamometrelerde kullanılan esnek cisimlerin belli bir esneme sınırı vardır. Bu sebeple farklı büyüklükteki kuvvetleri ölçmek için farklı dinamometreler üretilmiştir. Dinamometrenin ölçüm aralığı içinde bulunan yayların esnekliğine bağlıdır. Hassas ölçüm yapan dinamometrelerde ince ve esnekliği fazla yaylar kullanılır.
➡Dinamometrelerin üstünde ölçebilecekleri en büyük kuvvet değerleri yazılır. Dinamometreye ölçebileceğinden daha fazla kuvvet uygulanırsa içindeki yayın esnekliği bozulur ve dinamometre kullanılamaz hale gelir.
➡Dinamometrelerin ölçüm çubukları eşit bölmelendirilir. Dinamometrenin ölçebileceği en yüksek kuvvet değerini, ölçüm çubuğunun toplam bölme sayısına böldüğümüzde her bir bölmenin ölçtüğü kuvvet değerini hesaplamış oluruz.




Yorumlar

Yorum Gönder