SABİT SÜRATLİ HAREKET (6.SINIF)

A) HAREKET
-Bir cismin bulunduğu noktadan başka bir noktaya geçmesine hareket adı verilir.
-Konumu sabit olan potaya göre, koşan basketbolcu ve potaya doğru fırlatılan top hareket etmektedir. Pota ise hareketsizdir. Yani; basketbolcu ve topun sabit kabul edilen bir noktaya göre bulunduğu yeri değişmiştir.
Harekete örnek olaylar:
-Trenin istasyondan kalkış yapması

-Dünya'nın Güneş etrafında dolanması

-Çitanın koşması

B) SÜRAT
-Birim zamanda alınan yola sürat adı verilir.
-Bir cismin süratini hesaplamak için, cismin aldığı yolu ve geçen zamanı bilmemiz gerekir.
-Sürati, cismin aldığı yolu geçen zamana böl hesaplayabiliriz.
* Sürat birimi = Uzunluk Birimi / Zaman Birimi
-Süratin birim tablosu aşağıdaki gibi düzenlenebilir.
* 1 m/s = 36/10 km/h
* 1 km/h = 10/36 m/s
Sürat birimi; m/s veya km/h olarak alınabilir.
"m/s", "km/h" 'e çevrilirken verilen sayı 36/10 ile çarpılır.
"km/h", "m/s" 'e çevrilirken verilen sayı 10/36 ile çarpılır.

Örneğin; Sürati 20 m/s olan bir aracın süratini km/h cinsinden bulalım:

Örneğin; Sürati 18 km/h olan bir aracın süratini m/s cinsinden bulalım:

-Bütün motorlu taşıtların sürat göstergeleri vardır. Araçların anlık süratleri, bu göstergelerden okunur.

-Şehirler arası yollarda otobüslerin süratlerini ölçmek ve kaydetmek için takometre denilen cihazlar kullanılır. Takometre otobüsün aldığı yol ve geçen zaman değerlerini ölçerek sürati hesaplar ve kaydeder.
-Sürat limitlerini aşan taşıtları tespit eden araçlara radar adı verilir.

C) SABİT SÜRATLİ HAREKET
- Bir cisim hareketi boyunca eşit zaman aralıklarında eşit yol alıyorsa, bu cisim sabit süratle hareket ediyordur.

Yol-Zaman ve Sürat-Zaman Grafikleri
- Otomobil düz bir yolda ilerlemektedir. Otomobilin direkten uzaklaştığı her 1 saniyede aldığı yol metre ile ölçülmektedir. Bu otomobilin hareketi süresince elde edilen veriler aşağıdaki çizelgede belirtilmiştir.

Yol-Zaman Grafiği
  1. Öncelikle grafiğin yatay ve düşey eksenleri çizilir ve eksenlere isim verilir. Genellikle yatay eksen zaman, düşey eksen alınan yol veya sürat olarak adlandırılır.
  2. Eksenlere birimler yazılır ve eksenler orantılı olarak birimlere ayrılır.
  3. Verilen değerler grafiğe kaydedilir.
  4. Son olarak noktalar birleştirilerek grafik çizimi tamamlanır.
- Grafiğe baktığımızda; zaman ilerledikçe cismin aldığı yolun düzgün olarak arttığını görürüz. Bu da cismin süratinin değişmediğini yani sabit süratle hareket ettiğini gösterir.
- Otomobil 1 saniyede 10 metre yol almaktadır.

Cismin sürati = Yol/Zaman = 310/1 = 20/2 = 30/3 = 40/4 = 50/5 = 10 m/s 'dir.


Sürat-Zaman Grafiği
- Zaman ilerlemesine rağmen cismin sürati değişmemiştir. Bu da cismin sabit süratle hareket ettiğini gösterir.
-Sürati sabit olan hareketlilerin sürat-zaman grafiği daima zaman eksenine paralel olarak çizilir.
- Sabit süratle hareket eden cismin sürat-zaman grafiğinde, grafiğin altındaki alan, o zamana kadar alınan yola eşittir.
2 s'de alınan yol = Sürat x Zaman = 10 x 2 = 20 m dir.
3 s'de alınan yol = Sürat x Zaman = 10 x 3 = 30 m dir




Yorumlar

Yorum Gönder