MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ (5.SINIF)
MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ
- Doğada çok çeşitli maddeler bulunur. Bu maddelerden bazıları görünüşleri ve fiziksel özellikleri bakımından neredeyse aynıdır. Maddeleri nitelemek için renk, koku, tat, sertlik, yumuşaklık, kırılganlık gibi özellikleri kullanırız. Fakat iki maddeyi ayırt etmek için her zaman beş duyu organımızı kullanmamız mümkün olmayabilir. Örneğin maddelerin tadına veya kokusuna bakmak tehlikeli sonuçlara yol açabilir. Ayrıca maddelerin fiziksel özellikleri bir çok madde için ortak olduğundan bunun yerine maddeleri ayırt edebilmek için onlarla ilgili bazı özel bilgilere ihtiyaç duyarız. Bir maddeyi diğer madden ayıran, farklı kılan özelliklere maddenin ayırt edici özellikleri denir.
- Maddelerin ayırt edici özelliklerinden bazıları öz kütle, öz ısı, erime noktası, kaynama noktası ve donma noktasıdır. Ayırt edici olmayan özelliklere kütle, hacim, şekil, renk, koku, örnek olarak verilebilir.
ERİME VE DONMA NOKTASI
- Saf bir katı madde ısı aldığında sıcaklığı yükselir. Sıcaklık belli bir değere ulaştığında katı madde erimeye başlar. Erimeye başladığı bu sıcaklık değerine erime noktası denir. Katı maddenin tamamı eriyene kadar sıcaklık sabit kalır. Her katı madde birbirinden farklı sıcaklıklarda erir. Bu yüzden erime noktası maddeler için ayırt edici özelliktir.
- Sıvı haldeki saf bir madde ısı verdiğinde sıcaklığı düşer. Sıcaklık belli bir değere düştüğünde madde donmaya başlar. Sıvının donmaya başladığı bu sıcaklık değerine donma noktası denir. Sıvı maddenin tamamı donana kadar sıcaklık sabit kalır.
-Bir maddenin erime noktası ile donma noktası aynı sıcaklıktır.
* Su 0 °C de donar, buz olur.
* Buz 0 °C de erir, su olur.
- Saf maddelerin erime ve donma noktası madde miktarına bağlı değildir. Maddenin miktarı erime ve donma noktalarını etkilenmezken erime ve donma sürelerini değiştirir.
KAYNAMA NOKTASI
- Buharlaşmanın en yoğun olduğu duruma kaynama dendiğini öğrenmiştik. Saf sıvılar belirli bir sıcaklık değerinde kaynamaya başlar. Kaynamaya başladıkları bu sıcaklık değerine kaynama noktası denir. Sıvı maddenin tamamı buharlaşıncaya kadar sıcaklık sabit kalır.. Kaynama noktası saf sıvılar için ayırt edici bir özelliktir.
Suyun Erime, Donma ve Kaynama Noktalarını Grafik Üzerinde Gösterme ve Anlamlandırma
Madde Isı Alırken
* 0-5 dk arasında madde katı (buz) haldedir ve hal değişimi yoktur. Ayrıca sıcaklık zamanla artmaktadır.
* 5. dakikada buz erimeye başlar. Katı (buz) 0 °C de erimeye başlar. Yani hal değişimi başlamıştır. Bu durumda katının (buzun) erime noktası 0 °C dir.
* 5-10 dk arasında madde katı-sıvı (buz-su) halleri birlikte bulunur. Bu zaman aralığında sıcaklık 0 °C de sabit kalır.
* 10.dakikada madde (buz) tamamen erimiş ve sıvı (su) hale geçmiştir.. Yani hal değişimi bitmiştir.
* 10-15 dk arasında madde sıvı (su) haldedir ve hal değişi yoktur. Ayrıca sıcaklık zamanla artmaktadır.
* 15. dakikada sıvı kaynamaya başlar. Sıvı (su) 100 °C de kaynamaya başlar. Yani hal değişimi başlamıştır. Bu durumda sıvının (suyun) kaynama noktası 100 °C dir.
* 15-25 dk arasında madde sıvı-gaz (su-buhar) halleri birlikte bulunur. Bu zaman aralığında sıcaklık 100 °C de sabit kalır.
* 25. dakikada madde (su) tamamen buharlaşmış ve gaz (buhar) hale geçmiştir. Yani hal değişimi bitmiştir.
* 25.dakikadan sonra madde gaz (buhar) haldedir ve hal değişimi yoktur. Ayrıca sıcaklık zamanla artmaktadır.
NOT: Madde ısı verirken ki durumu yukarıda anlatılan durum tersi şeklide gerçekleşir.
UYARI: Erime, donma ve Kaynama noktaları; maddenin türüne (cinsi), basınca ve maddenin saflığına bağlıdır.
- Doğada çok çeşitli maddeler bulunur. Bu maddelerden bazıları görünüşleri ve fiziksel özellikleri bakımından neredeyse aynıdır. Maddeleri nitelemek için renk, koku, tat, sertlik, yumuşaklık, kırılganlık gibi özellikleri kullanırız. Fakat iki maddeyi ayırt etmek için her zaman beş duyu organımızı kullanmamız mümkün olmayabilir. Örneğin maddelerin tadına veya kokusuna bakmak tehlikeli sonuçlara yol açabilir. Ayrıca maddelerin fiziksel özellikleri bir çok madde için ortak olduğundan bunun yerine maddeleri ayırt edebilmek için onlarla ilgili bazı özel bilgilere ihtiyaç duyarız. Bir maddeyi diğer madden ayıran, farklı kılan özelliklere maddenin ayırt edici özellikleri denir.
ERİME VE DONMA NOKTASI
- Saf bir katı madde ısı aldığında sıcaklığı yükselir. Sıcaklık belli bir değere ulaştığında katı madde erimeye başlar. Erimeye başladığı bu sıcaklık değerine erime noktası denir. Katı maddenin tamamı eriyene kadar sıcaklık sabit kalır. Her katı madde birbirinden farklı sıcaklıklarda erir. Bu yüzden erime noktası maddeler için ayırt edici özelliktir.
- Sıvı haldeki saf bir madde ısı verdiğinde sıcaklığı düşer. Sıcaklık belli bir değere düştüğünde madde donmaya başlar. Sıvının donmaya başladığı bu sıcaklık değerine donma noktası denir. Sıvı maddenin tamamı donana kadar sıcaklık sabit kalır.
* Su 0 °C de donar, buz olur.
* Buz 0 °C de erir, su olur.
- Saf maddelerin erime ve donma noktası madde miktarına bağlı değildir. Maddenin miktarı erime ve donma noktalarını etkilenmezken erime ve donma sürelerini değiştirir.
KAYNAMA NOKTASI
- Buharlaşmanın en yoğun olduğu duruma kaynama dendiğini öğrenmiştik. Saf sıvılar belirli bir sıcaklık değerinde kaynamaya başlar. Kaynamaya başladıkları bu sıcaklık değerine kaynama noktası denir. Sıvı maddenin tamamı buharlaşıncaya kadar sıcaklık sabit kalır.. Kaynama noktası saf sıvılar için ayırt edici bir özelliktir.
Suyun Erime, Donma ve Kaynama Noktalarını Grafik Üzerinde Gösterme ve Anlamlandırma
Madde Isı Alırken
* 0-5 dk arasında madde katı (buz) haldedir ve hal değişimi yoktur. Ayrıca sıcaklık zamanla artmaktadır.
* 5. dakikada buz erimeye başlar. Katı (buz) 0 °C de erimeye başlar. Yani hal değişimi başlamıştır. Bu durumda katının (buzun) erime noktası 0 °C dir.
* 5-10 dk arasında madde katı-sıvı (buz-su) halleri birlikte bulunur. Bu zaman aralığında sıcaklık 0 °C de sabit kalır.
* 10.dakikada madde (buz) tamamen erimiş ve sıvı (su) hale geçmiştir.. Yani hal değişimi bitmiştir.
* 10-15 dk arasında madde sıvı (su) haldedir ve hal değişi yoktur. Ayrıca sıcaklık zamanla artmaktadır.
* 15. dakikada sıvı kaynamaya başlar. Sıvı (su) 100 °C de kaynamaya başlar. Yani hal değişimi başlamıştır. Bu durumda sıvının (suyun) kaynama noktası 100 °C dir.
* 15-25 dk arasında madde sıvı-gaz (su-buhar) halleri birlikte bulunur. Bu zaman aralığında sıcaklık 100 °C de sabit kalır.
* 25. dakikada madde (su) tamamen buharlaşmış ve gaz (buhar) hale geçmiştir. Yani hal değişimi bitmiştir.
* 25.dakikadan sonra madde gaz (buhar) haldedir ve hal değişimi yoktur. Ayrıca sıcaklık zamanla artmaktadır.
NOT: Madde ısı verirken ki durumu yukarıda anlatılan durum tersi şeklide gerçekleşir.
UYARI: Erime, donma ve Kaynama noktaları; maddenin türüne (cinsi), basınca ve maddenin saflığına bağlıdır.
Yorumlar
Yorum Gönder