ASİTLER VE BAZLAR (8.SINIF)

ASİTLER VE BAZLAR
Bilim insanları bazlarla asitleri ayıran bir tanım geliştirmişlerdir. Buna göre bir madde suda çözündüğünde;
  • Hidrojen iyonu (H+) nun miktarını artırıyorsa asit,
  • Hidroksit iyonu (OH-) nun miktarını artırıyorsa baz,
  • Bu iki iyon miktarı eşitse nötrdür. Örneğin saf su nötrdür.
Bazı Asitlerin Formülleri ve Adları

HCI             : Hidroklorik asit (tuz ruhu)
HNO3         : Nitrik asit (kezzap)
H2SO4       : Sülfirik asit (zaç yağı)
H2CO3       : Karbonik asit
H3BO3       : Borik asit
H3PO4        : Fosforik asit
HCOOH      : Formik asit
CH3COOH : Asetik asit (sirke asidi)


Asitlerin Özellikleri
  • Yapılarında H+ iyonu vardır.
  • Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir.
  • Sulu çözeltilerinin (seyreltik) tadı ekşidir.
  • Mavi turnusol kağıdını kırmızıya çevirirler.
  • Metallere etki ettiği için metal kaplarda korunamazlar.
  • Yakıcı, parçalayıcı birleşikler olduğundan dikkatli kullanılmalıdır.
  • Vücudumuzda ve bazı besinlerde de; mide  özsuyunda (Hidroklorik asit), sirkede (Asetik asit), Elmada (Malik asit), limonda (Sitrik asit) ve gazozda (Karbonik asit) seyreltik halde bulunur.
  • İlaç ve boya sanayinde kullanılır.
  • Bazlarla birleşerek tuzları meydana getirirler ve iletkenlik dışındaki bütün özelliklerini kaybederler.
Bazı Bazların Formülleri ve Adları

NaOH     : Sodyum hidroksit (sud-kostik)
KOH       : Potasyum hidroksit (potas-kostik)
Ca(OH)2 : Kalsiyum hidroksit (sönmüş kireç)
Al(OH)3 : Alüminyum hidroksit
NH3        : Amonyak (kuru baz)
NH4OH  : Amonyum Hidroksit

Bazların Özellikleri
  • Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir.
  • Sulu çözeltilerinin tadı acıdır.
  • Kırmızı turnusol kağıdını maviye çevirirler.
  • Sulu çözeltileri ele kayganlık duygusu verir.
  • Metallerin büyük kısmına etki etmezler.
  • Sabun ve diğer temizlik maddelerinde baz vardır.
  • Asitlerle birleşerek tuz ve su oluştururlar. (NH3 hariç) ve elektrik iletkenliği dışındaki özelliklerini kaybederler.
Asit özelliği sağlayan H+ iyonunun miktarının ölçüsüne pH denir. 25 oC'de pH, 0 ile 14 arası değerler alır. Bir maddenin pH'si;
  • 0 ile 7 arasında ise asit,
  • 7 ise nötr,
  • 7 ile 14 arasında bazdır.
  • 7'den küçüldükçe asitlik kuvveti, 7'den büyük değerler aldıkça bazlık özelliği artar.

ASİT YAĞMURLARI
Bazı kimyasal maddeler havaya karışarak canlılara zarar verir, hatta ölümlerine neden olur. Petrol ve kömür gibi fosil yakıtların kullanıldığı ev ve fabrika bacalarından ve taşıtların egzoz borularından havaya karışan kükürt dioksit (SO2) ve azot dioksit (NO2) gazları çevre ve insan sağlığı bakımından oldukça zararlıdır. Bu gazlar rüzgarla taşınıp yağmurla karşılaşınca su ile tepkime verir ve H+ iyonları oluşturur. Bu şekilde oluşan asit yağmurları bitki örtüsü ve tarihi eserler için büyük tehlikedir.

Fosil yakıtların yanması sonucu ortaya çıkan gazlar havadaki başka kimyasal maddelerle tepkimeye girdiklerinde, gözlere ve solunum yollarına zarar verir, kalp ve akciğer hastalıklarına neden olur.





Yorumlar

Yorum Gönder