ELEMENTLERİN SINIFLANDIRILMASI - PERİYODİK SİSTEM (8.SINIF)

ELEMENTLERİN SINIFLANDIRILMASININ TARİHSEL GELİŞİMİ
Doğada bulunan elementleri fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre sınıflamak, bilimsel çalışmaları, elementlerin anlaşılmasını ve kullanımını kolaylaştırmıştır. Bununla ilgili;

  • İlk çalışmayı Johan Döbereiner 1829 yılında benzer özellik gösteren elementleri üçlü gruplayarak yapmıştır.
  • Dimitre Mendeleyev ve Meyer aynı dönemde birbirinden habersiz olarak elementleri benzer fiziksel özelliklerine göre sıralamıştır.
  • Henry Monseley elementleri proton sayısının artışına göre sıralamış, Gleen Seaborg tablonun altına iki sıra daha ekleyerek periyodik tabloya son halini vermiştir.
PERİYODİK SİSTEM

Elementler periyodiklik gösterecek şekilde düzenlenerek periyodik tablo (çizelge) oluşturulmuştur. Böylece çok sayıda elementi birer birer incelemek yerine, özellikleri birbirine benzeyenleri gruplandırıp, bu grupların özelliklerini öğrenmek daha kolay olmuştur.

PERİYODİK TABLO
  • Elementlerin artan atom numaralarına göre yatay sıralara,
  • Benzer kimyasal özelliklerine göre düşey sıralara yerleştirilmesi ile elde edilen çizelgeye periyodik tablo denir.
PERİYOT
Periyodik çizelgenin yatay sıralarına periyot denir. Periyot sayısı, o periyotta bulunan elementlerin enerji düzeyi sayısını verir. Buna göre 7 periyot vardır.

Periyodik çizelgenin;
  • 1.periyotunda 2 element,
  • 2. ve 3. periyotunda 8 element,
  • 4. ve 5. periyotunda  18 element vardır.
Bir periyotta soldan sağa gidildikçe;
  • Atom numaraları artar.
  • Elektron ilgisi artar (Elektron verme zorlaşır).
  • Her periyot bir metalle başlar (hidrojen hariç), bir soygazla biter.
GRUP
Periyodik çizelgenin düşey sıralarına grup denir. Grup numarası, o grupta bulunan elementlerin değerlik elektron sayısını verir. Buna göre aynı grupta bulunan elementlerin son enerji düzeylerindeki elektron sayısı eşit, kimyasal özellikleri benzerdir.

Periyodik çizelgede; 

8 tane A grubu, 8 tane B grubu vardır.

Bir grupta yukarıdan aşağıya doğru inildikçe;

  • Atom numaraları artar.
  • Metal özelliği artar, ametal özelliği azalır.
  • Elektron ilgisi azalır.
1.grupta (1A) yer alan elementlerin elektron verme isteği çok yüksektir. Bunlara alkali metaller denir. (H hariç)

7.grupta (7A) bulunan elementlerin elektron alma isteği çok yüksektir. Halojenler adı verilen bu ametaller; flor (F), kolr (CI), brom (Br) ve iyot (I) tur.

8.grupta (8A) yer alan elementler ise kimyasal değişmeye istekli olmayan soy gazlardır.

Elementler fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre; metaller, ametaller ve yarı metaller olmak üzere üç gruba ayrılır.

METALLER

Doğada bulunan elementlerin çoğunluğu metaldir. Örneğin; Berilyum (Be), Sodyum (Na), Magnezyum (mg), Alüminyum (Al), Potasyum (K), Kalsiyum (Ca), Cıva (Hg), Çinko (Zn) gibi.

Metallerin Özellikleri
  • Oda sıcaklığında cıva hariç hepsi katı haldedir.
  • Yüzeyleri parlaktır.
  • Isı ve elektriği iyi iletir.
  • İnce tel ve levha haline getirilebilir.
  • Bir iyonlaşma olayında daima (+) iyon verirler (katyon).
  • Ametallerle iyonik yapılı bileşikler oluştururlar. Kendi aralarında bileşik oluşturamazlar. Alaşımlar meydana getirirler.
AMETALLER
Elementlerin yaklaşık 20 tanesi ametaldir. Örneğin; Hidrojen (H), Azot (N), Klor (Cl), Fosfor (P), Karbon (C), Oksijen (O), Brom (B), Kükürt (S) gibi.

Ametallerin Özellikleri
  • Oda sıcaklığında katı, sıvı ve gaz halde bulunurlar.
  • Mat renklidirler.
  • Isı ve elektriği iyi iletmezler.
  • İşlenemezler. (Tel ve levha haline getirilemezler.)
  • Bir iyonlaşma olayında (-) iyon verirler (anyon)
  • Metallerle iyonik bileşikler, kendi aralarında ise kovalent yapılı bileşikler oluştururlar.
YARI METALLER
Bazı özellikleri metallere, bazı özellikleri ametallere benzeyen elementlerdir. Örneğin; Silisyum (Si), Arsenik (As) gibi.

SOYGAZLARIN ÖZELLİKLERİ
  • Atomları kararlı bir yapıya sahiptir.
  • Elektron alışverişi yapmazlar.
  • Genellikle bileşik oluşturamazlar.
  • Oda sıcaklığında gaz halinde bulunurlar.

Yorumlar

Yorum Gönder