KALDIRAÇLAR (8.SINIF)

KALDIRAÇLAR
Şekildeki düzenekte uygulanan kuvvet (giriş kuvveti), yük (çıkış kuvveti) ve destek noktası gösterilmektedir.

Kaldıraçlarda kuvvetin desteğe uzaklığı kuvvet kolu, yükün desteğe uzaklığı yük kolu olup kuvvet kolu yük kolundan  büyük ise çıkış kuvveti giriş kuvvetinden büyük olur. Bu durumda kuvvetten kazanç sağlanır.

Yük, kuvvet ve desteğin bulunduğu yer bakımından kaldıraçlar üç çeşittir.


1.Desteğin Arada Olduğu Kaldıraçlar
Bu çeşit kaldıraçlara, tahterevalli, makas, kerpeten örnek olarak verilebilir.

Desteğin arada olduğu kaldıraçlarda;

  • X > Y ise kuvvetten kazanç sağlanır.
  • X = Y ise kuvvetten kazanç ve kayıp sağlanmaz.
  • X < Y ise kuvvetten kayıp olur.
  • Kuvvetin yönü değiştirilir.
2.Yükün Arada Olduğu Kaldıraçlar
Şekildeki kaldıraçta yük, kuvvet ile destek arasındadır. Bu tip kaldıraçlarda kuvvet kolu, yük kolundan büyük olduğundan her zaman kuvvetten kazanç olur. Yani yük, daha az kuvvetle kaldırılır. Bu durum kaldıracın uygulanan kuvveti artırdığı anlamına gelir.

Bu tip kaldıraçlara el arabası, ceviz, fındık kıracağı ve menteşeli kapılar örnek olarak verilebilir.

Bu tip kaldıraçlarda;
  • Kuvvetin yönü değiştirilmez.
  • Kuvvetten kazanç sağlanır.
3.Kuvvetin Arada Olduğu Kaldıraçlar
Şekildeki kaldıraçta kuvvet, yük ile destek arasına uygulanmaktadır. Bu tip kaldıraçlarda kuvvet kolu, yük kolundan küçük olduğundan her zaman kuvvetten kayıp olur.

Bu tür kaldıraçlara maşa, cımbız, kürek, tenis raketi ve olta örnek verilebilir.

Bu tip kaldıraçlarda;
  • Kuvvetin yönü değiştirilmez.
  • Kuvvetten kayıp olur.
Kaldıraçlarda denge durumunda kuvvet ile yük arasındaki ilişki;
Kuvvet  x  Kuvvet kolu = Yük  x  Yük kolu  formülü ile hesaplanır.





Yorumlar

Yorum Gönder