FEN HOCASI

GÖK CİSİMLERİ - Var olan her şeyi içinde bulunduran sonsuz boşluğa  uzay  denir. Evrenin, Dünya dışında kalan kısmı  uzay  olarak da tanımlanır. - Uzay boşluğunda bulunan tüm doğal cisimlerin ortak adı gök cismidir. Bunlar Güneş, Ay, gezegen, yıldız, takımyıldız ve bulutsu gibi cisimlerdir. Ancak uzay teleskobu, uzay sondası ve yapay uydu gibi araçlar uzayda bulunmalarına rağmen insan yapımı oldukları için gök cismi olarak tanımlanmaz. YILDIZ OLUŞUM SÜRECİ - Geceleri gökyüzünde gördüğümüz parlak noktalar Dünya’ya çok uzak olan yıldızlardır. Yıldızlar da canlılar gibi doğar, büyür ve ölürler. Yıldızlar,  bulutsu  adı verilen gaz ve toz bulutlarından oluşur. Bir yıldızın oluşumu milyonlarca yıl sürer. - Yıldızların hemen hemen tüm özelliklerini başlangıçtaki kütlesi belirler. Yıldızlar sonsuza kadar var olamaz. Merkezlerinde bulunan yakıt zamanla biter. Böyle bir durumda yıldız değişime uğrar ve sonuçta ölür. Büyük kütleli yıldızların hayatları...

Yeryüzündeki yaşamın kaynağı olan Güneş, sıcak gazlardan oluşan ve çevresine ısı ve ışık yayan orta büyüklükte bir yıldız dır. Ayrıca Güneş katmanlardan oluşur. Güneş'ten yayılan enerjinin çok az bir kısmı yeryüzüne ulaşır. Bu enerji yeryüzündeki yaşamın devam etmesi için gereklidir. Bitkiler Güneş'ten aldığı enerji ile büyür, gelişir ve çiçek açıp, meyve verir. Güneş'in yüzeyinde sanki küçük karanlık bölgeler varmış gibi görünür. Bu bölgelere güneş lekeleri adı verilir. Güneş'ten yayılan ısı ve ışık onun bir ateş topu gibi görünmesini sağlar. Bu ısı ve ışık enerjisi Güneş'in yapısındaki hidrojenin helyuma dönüşmesi sırasında ortaya çıkar. Bu dönüşüm sırasında çok büyük patlamalar ortaya çıkar. Güneş'in yapısında en fazla Hidrojen (%73) gazı bulunmaktadır. Daha sonra ise Helyum (%25) gazı yer almaktadır. NOT: Güneş'in dış yüzeyi yaklaşık 6000 °C iken içi (çekirdeği) yaklaşık 15 milyon °C dir. Güneş'in şekli küreye benzemektedir. Küre şeklin...

GÖK CİSİMLERİNİ GÖZLEMLEYELİM (Resim: Bulutsuz gecede gökyüzü)     Gezegenler, Ay ve yıldızları gece gökyüzüne çıplak gözle bakarak bile görebilirsiniz. Bilim insanları gece gökyüzünde aradıklarını bulabilmek için yıldız haritası denilen haritalar kullanırlar. Bu harita, yıldız kümelerini gösterir. Haritada parlak yıldızlar daha büyük noktalarla belirtilir. (Resim: Yıldız haritası) Geçmişten günümüze insanlar gökyüzünün sonunu merak etmiş, gezegenleri ve yıldızları incelemeye çalışmış, başka dünyalar olup olmadığını sorgulamıştır. Bu soruların pek çoğunun bilimsel yanıtı 1609 yılında teleskop denilen gökyüzü gözlem cihazının icadından sonra bulunabilmiştir. Gök cisimlerinden özellikle Güneş incelenirken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Güneş, bir yıldızdır ama diğer yıldızlardan daha büyük görünür. Çünkü Dünya’ya diğer yıldızlara göre daha yakındır. Güneş, çok sıcak gazlardan oluşan büyük bir toptur. Çok sıcak olduğundan gazlar etkile...